Odpluskwianie, to dezynsekcja skierowana przeciwko pluskwom. Wykorzystuje się środki chemiczne lub fizyczne metody, aby usunąć pluskwy z domu lub innych obiektów.
Czym są pluskwy i jak wyglądają?
Pluskwa domowa (łac. Cimex lectularius), potocznie zwana też pluskwą łóżkową jest owadem, który żywi się krwią – początkowo nietoperzy, ale od czasu, gdy jaskinie zaczęli zamieszkiwać także ludzie, pluskwy upodobały sobie ich krew i dzisiaj pasożytują głównie na człowieku (tylko w mniej sprzyjających warunkach obiektem ich żerowania stają się zwierzęta).
Podobnie jak u innych owadów, ciało pluskwy składa się z:
- głowy wyposażonej w aparat gębowy (w postaci ssawki – niewidocznej, schowanej pod ciałem, gdy owad nie żeruje), oczy i widoczne czułki, za pomocą których pluskwa wyczuwa zapach i temperaturę ciała żywiciela;
- odwłoku, który jest silnie spłaszczony, przez co pluskwy przypominają kształtem pestkę jabłka; u dorosłych pluskiew odwłok ma kolor żółto brunatny, a po pożywieniu krwią, zmienia barwę na ciemnobrązową;
- odnóży – w tym przypadku trzech par; każdy z nich jest zakończony haczykami, które pozwalają na wspinanie się po nierównych powierzchniach, a także wczepianie w ciało żywiciela.
Pluskwy domowe są stosunkowo niewielkie, rozmiar jednego osobnika to ok. 4 – 6 mm długości i 3 mm szerokości, a ponieważ pasożytują nocą (w ciągu dnia nie są aktywne, chowają się w swoich kryjówkach), tym trudniej je zauważyć. Warto więc być wyczulonym na zapachy – gruczoł obecny w ciele pluskiew produkuje oleisty płyn, który pachnie jak kolendra siewna lub gnijące maliny. Taka woń, może być wskazówką, że insekty zasiedliły się w domu. Obecność pluskiew można rozpoznać również jajach, które przypominają beżowe lub białe plamki na różnych powierzchniach.
Odpluskwianie, czyli dezynsekcja przeciw pluskwom
Dezynsekcja pluskiew, czyli tak zwane odpluskwianie to szereg działań mających na celu całkowite usunięcie tych uciążliwych szkodników. Ponieważ pluskwy rozmnażają się bardzo szybko i są przy tym odporne na wiele substancji chemicznych, proces dezynsekcji powinien być poprzedzony dokładną inspekcją domu czy mieszkania w celu ustalenia ich liczebności i stadium rozwoju (określenie, czy w danym pomieszczeniu występują tylko dorosłe osobniki, czy także jaja i larwy). Czynniki te warunkują dobór właściwej metody – w zależności od skali problemu w ramach odpluskwiania stosuje się metody: chemiczne (opierające się na wykorzystaniu silnych środków owadobójczych) lub/ i fizyczne (wykorzystujące wrażliwość pluskiew na temperaturę).
Wśród metod chemicznych te najczęściej stosowane to:
- oprysk chemiczny – za pomocą ciśnieniowego opryskiwacza rozprowadzany jest odpowiednio stężony i trujący dla pluskiew preparat chemiczny mający formę cieczy; oprysk stosowany jest miejscowo na wszystkie powierzchnie, gdzie zidentyfikowano pluskwy;
opylanie to metoda podobna do oprysku, preparat ma tylko inną formę – to suchy proszek, który rozpyla się za pomocą miechów, pompek, opylaczy; opylanie można zastosować w miejscach, gdzie ciecz nie jest wskazana np. urządzenia elektryczne czy gniazdka kontaktowe; - zamgławianie ULV – polega na rozprowadzeniu zimnej mgły, która zawiera środek owadobójczy; zamgławiacz wytwarza maleńkie kropelki mgły, która wnika w trudnodostępne miejsca, w tym także w małe szczeliny w meblach czy ścianach;
gazowanie, które wykorzystuje preparaty chemiczne w postaci lotnych związków (oparów); tego rodzaju środki występują najczęściej w postaci świec dymnych; metodę zaleca się wyłącznie w takich miejscach jak piwnice, hangary czy magazyny, ponieważ działa na drogi oddechowe i wymaga opuszczenia pomieszczenia na czas nawet 48h.
W procesie dezynsekcji pluskiew wymienia się też wspomniane wcześniej metody fizyczne, są to m. in.:
- ciepło i para wodna – ponieważ pluskwy są wrażliwe na działanie wysokich temperatur, do ich usuwania można wykorzystać urządzenia takie jak myjka parowa lub uprać pościele, poszycia mebli i materace w wysokiej temperaturze. Nowatorskie techniki oferowane przez firmy zajmujące się dezynsekcją stosują też podniesienie temperatury w całym pomieszczeniu do takiej, która będzie śmiertelna dla owadów;
- wymrażanie – za pomocą specjalnego urządzenia, które obniża temperaturę ciekłego dwutlenku węgla do postaci suchego lodu, wymraża się dorosłe osobniki i ich jaja.
Ponieważ metody fizyczne nie wykorzystują substancji chemicznych z pewnością znajdą swoich zwolenników, wśród miłośników ekologii. Mają jednak swoje odzwierciedlenie w cenie usługi – bywają znacznie droższe i nie zawsze przynoszą oczekiwany skutek. Metody chemiczne, zwłaszcza odpowiednio dobrane mogą być zdecydowanie bardziej skuteczne.
Gdzie najczęściej spotykamy pluskwy?
Pluskwy łóżkowe żerują w nocy, są aktywne między 00:00 – 3:00 nad ranem, kiedy większość z nas śpi. Na swoje gniazda wybierają miejsca jak najbliżej żywiciela. Dlatego jeśli podejrzewasz obecność tych insektów w swoim domu, poszukiwania powinieneś rozpocząć od miejsc, w których najczęściej wypoczywasz np. łóżka, kanapy, fotele – sprawdź dokładnie ramy łóżka, zagłówek, materac i pościel, przyjrzyj się materiałowym obiciom mebli i szwom w materiale. W dalszej kolejności przeszukaj miejsca trudnodostępne, w których owady mogą chronić się w ciągu dnia, jak szpary i szczeliny w ścianach czy podłodze, pod meblami, za szafami, listwami i boazerią, za obrazami, lustrem, pod dywanem, czy w gniazdku.
Jak pozbyć się pluskiew?
Dezynsekcja pluskiew, czyli odpluskwianie jest skomplikowanym procesem – wymaga czasu i cierpliwości. Choć wskazane metody chemiczne są skuteczne, często konieczne jest ich dwukrotne zastosowanie.
Pierwsza dezynsekcja przerywa populację – likwiduje dorosłe pluskwy. Jednak larwy i jaja pluskiew bywają odporne na niektóre środki chemiczne, dlatego zaleca się drugą dezynsekcję, która zniszczy pozostałe osobniki.
Co jaki czas należy wykonywać lub powtarzać dezynsekcję?
Nie ma potrzeby wykonywać odpluskwiania, jeśli twoje mieszkanie, czy dom nie zostały zainfekowane przez te owady. Dopiero, gdy ich obecność zostanie stwierdzona, należy wykonać dezynsekcję. Najbardziej skuteczna będzie taka obejmująca cały obiekt – wówczas masz pewność, że pluskwy nie przeniosły się do innego pomieszczenia. Już dwukrotna dezynsekcja całego obiektu gwarantuje całkowite pozbycie się pluskiew. Czas, w jakim należy powtórzyć dezynsekcję jest różny, w zależności od metody, którą zastosowano. Przeciętnie wynosi od tygodnia, do dwóch.
Skąd najczęściej biorą się pluskwy w domu?
Może się wydawać, że pojawienie się pluskiew, tak jak większości innych pasożytów jest spowodowane brudem i zaniedbaniem. Nic bardziej mylnego. Pluskwy zagnieżdżają się wszędzie tam, gdzie znajdą dogodne warunki bytowania, czyli w pobliżu ludzi. Nie ma to związku ze standardem sanitarnym – mogą pojawić się także w bardzo czystych domach. Owady najczęściej przenosimy sami – np. na wierzchniej części odzieży, w walizce czy plecaku Należy szczególnie uważać w miejscach, w których jest duża rotacja – np. hotele, motele, transport publiczny, kina itp. Dokonując zakupów z tak zwanej drugiej ręki, warto dokładnie obejrzeć zakupione artykuły (np. meble czy ubrania) przed wniesieniem ich do mieszkania. Dzięki haczykom u stóp pluskwy mogą przemieszczać się samodzielnie, także po pionowych i nierównych powierzchniach (np. z sąsiednich mieszkań). Do naszych domów wchodzą przez pęknięcia w ścianach, szczeliny pod drzwiami czy otwory w oknach. Żeby tego uniknąć trzeba znaleźć i zabezpieczyć wszelkie nieszczelności mieszkania.
Czy dezynsekcja niszczy małe i duże pluskwy?
Środki chemiczne używane w procesie dezynsekcji są zabójcze dla dorosłych i małych pluskiew. Inaczej w przypadku jaj – wykazują dużą odporność na wszelkiego rodzaju substancje. Dlatego tak ważne jest, by ocenić stadium rozwoju obecnych w mieszkaniu pluskiew i dobrać odpowiednią metodę dezynsekcji.
Czy można łączyć środki chemiczne i fizyczne?
Firma specjalizująca się w dezynsekcji owadów powinna dobrać metodę usuwania pluskiew indywidualnie – w zależności od wielkości populacji, stopnia rozwoju osobników, a także rodzaju pomieszczenia, w którym dezynsekcja będzie dokonywana. Zdarzają się sytuacje, kiedy warto połączyć metody chemiczne z fizycznymi. Trzeba jednak zaznaczyć, że te ostatnie powinny być jedynie wsparciem dla rozwiązań chemicznych. Metody fizyczne są krótkotrwałe i z pewnością nie tak dokładne, jak środki chemiczne.
Domowe odpluskwianie
Istnieje kilka domowych metod, które można zastosować w walce z pluskwami. Poniżej wymieniamy te najbardziej popularne:
- pranie i czyszczenie w wysokiej temperaturze – mowa tu oczywiście o pościeli, materacach, poszewkach na meble, zasłonkach, firankach, kocach, dywanach – słowem wszystkich artykułach, na których zostały zlokalizowane pluskwy. Dużym ułatwieniem będzie wykorzystanie urządzeń generujących parę wodną o wysokiej temperaturze – jak myjka parowa. Niestety woda czy wysoka temperatura mogą zniszczyć inne, nie materiałowe powierzchnie, dlatego prócz prania należy zastosować także inne metody;
- wytrzepywanie i odkurzanie – w ten sposób warto oczyścić wszelkie szczeliny w drewnianych podłogach, miejsca wzdłuż listew przypodłogowych, pęknięcia w ścianach, ramy łóżka i mebli;
- ziemia okrzemkowa – umieszczona w nogach mebli, szczelinach ścian czy dookoła okien może odstraszy owady;
- olejek lawendowy – podobne, odstraszające działanie ma zapach lawendy, olejkiem można spryskać pościel i materac;
Takie domowe sposoby mogą być skuteczne, jeśli odpowiednio wcześnie zorientujemy się, że w naszym mieszkaniu pojawiły się pluskwy. Niestety o ich obecności zazwyczaj dowiadujemy się, gdy populacja jest duża, a stadia rozwoju owadów różne, co jeszcze utrudnia odpowiedni dobór środków dezynsekcji. Wówczas domowe sposoby nie będą wystarczające. W takiej sytuacji konieczna jest pomoc specjalisty. Problem pluskiew szybko powróci, jeśli nie zostaną usunięte dokładnie.
Kiedy zaczyna się problem z pluskwami?
Pluskwy bardzo szybko się rozmnażają – samica składa od 200 do 500 jaj, co oznacza, że już jeden osobnik to duży problem. W niedługim czasie może wykluć się z niego cała kolonia. Niestety zauważenie pluskiew jest bardzo trudne – owady są niewielkie, a w ciągu dnia przebywają w swoich trudnodostępnych kryjówkach. O tym, że zagościły w naszym domu zwykle dowiadujemy się dopiero po uciążliwych śladach ugryzień na ciele. W takiej sytuacji zaleca się niezwłoczne wykonanie odpluskwiania – im mniejsza populacja, tym łatwiej i szybciej pozbędziemy się problemu.
Jak dużą część mieszkania należy poddać dezynsekcji?
Odpluskwianiu należy poddać wszystkie miejsca w mieszkaniu, w których znaleziono widoczne odchody owadów lub ich jaja. Warto na wszelki wypadek zdezynsekować także miejsca, w których owady najczęściej się pojawiają. Niestety nie można zagwarantować, że dezynsekcja miejscowa, czyli tylko zainfekowanych miejsc, będzie skuteczna – pluskwy mogą przemieścić się do innych pomieszczeń. Dlatego warto od razu zdecydować się na oprysk całego mieszkania lub domu.
Jak długo działają środki pluskwobójcze?
Środki stosowane podczas odpluskwiania działają przez kilka tygodni lub do czasu zmycia lub zobojętnienia powierzchni, na których zostały zastosowane. Dla lepszego efektu warto pozostawić preparat tak długo, jak to możliwe. Należy wtedy zamknąć dezynfekowane pomieszczenie, by nie dopuścić do wywietrzenia preparatów.
Jak szybko po dezynsekcji ludzie mogą wejść do pomieszczenia?
Zdarza się, że środki chemiczne używane podczas dezynsekcji pluskiew są szkodliwe, zwłaszcza dla dzieci i zwierząt domowych. Po ich zastosowaniu wymagane jest dokładne wywietrzenie mieszkania/ domu – trwa to zwykle od kilku minut do kilku godzin, wszystko zależy od właściwości preparatu i wielkości dezynfekowanego pomieszczenia. Ciągle jednak poszukuje się nowszych, lepszych i bezpieczniejszych rozwiązań. Już w tej chwili na rynku są dostępne preparaty, które nie wymagają opuszczania dezynfekowanych miejsc.
Co po dezynsekcji?
Firmy dezynsekcyjne oferują różne metody zwalczania pluskiew i posługują się różnymi preparatami chemicznymi. Dlatego po odpluskwianiu należy ściśle zastosować się do zaleceń technika, w tym odczekać czas potrzebny na wywietrzenie mieszkania. Jeśli zależy nam na szybkim pozbyciu się nieprzyjemnych zapachów po środkach chemicznych warto zdecydować się na ozonowanie – ozon neutralizuje zapachy a dodatkowo usuwa bakterie, wirusy i grzyby.
Dodatkowe dezynsekcje
Jeśli w mieszkaniu są obecne odchody lub resztki organiczne w dużej ilości (jak krew) zaleca się wykonanie kilku zabiegów dezynsekcyjnych, by zapobiec rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów chorobotwórczych.